Wat is het verschil tussen procent en procentpunt? Procentpunt (of %-punt) is het absolute verschil tussen twee waarden uitgedrukt in procenten. Als de prijs van een product stijgt van 3% naar 4%, is de toename 1 procentpunt. Als je dit in procenten uitdrukt, is de stijging 33.33%. Een stijging van 3% naar 4% is een toename met ⅓, wat gelijk is aan 33.33%.
Het verschil tussen procent en procentpunt is dat een procent het percentage, dus een honderdste deel van een waarde weergeeft en een procentpunt het absolute verschil tussen percentages. Hieronder vind je een aantal voorbeelden.
Definitie procentpunt
Getal waarmee het absolute verschil wordt uitgedrukt tussen percentages.
Voorbeeld werkloosheid
Stel dat er van de totale beroepsbevolking van 6.000.000 mensen 300.000 werklozen zijn. Dan is het werkloosheidspercentage 5%.
Als de werkloosheid vervolgens met 2 procent toeneemt, komen er 6.000 nieuwe werklozen bij.
Er zijn nu 300.000 + 6.000 = 306.000 mensen werkloos. De berekening van het nieuwe werkloosheidspercentage is:
De werkloosheid is met 2% toegenomen en het werkloosheidspercentage met 0,1 procentpunt (van 5% naar 5,1%).
Wanneer de werkloosheid niet met 2 procent, maar met 2 procentpunt stijgt, is het werkloosheidspercentage 7% (5% + 2%). Dat zijn 420.000 werklozen op de totale beroepsbevolking van 6000.000 mensen.
Dit komt neer op een stijging van 120.000 werklozen ten opzichte van het oude aantal van 300.000.
Voorbeeld omzetbelasting
De omzetbelasting (BTW) is in 2012 verhoogd van 19% naar 21%. De BTW is daardoor met 2 procentpunt gestegen. De meeste mensen zouden zeggen dat de BTW met 2 procent is gestegen, maar dat klopt niet. Als de BTW namelijk met 2% zou stijgen, dan zou het nieuwe BTW-tarief 19,38% zijn.
Stel dat een nieuwe telefoon € 700 exclusief BTW kost en de omzetbelasting is 19%. Dan kost de nieuwe telefoon € 833 inclusief BTW.
Nu de omzetbelasting is gestegen naar 21%, betaal je geen € 833, maar € 847 inclusief BTW (luie mensen kunnen btw berekenen met met onze btw calculator).
Eerst betaalde je € 833 – € 700 = € 133 en nu betaal je € 847 – € 700 = € 133 = € 147 BTW. De toename van de omzetbelasting is dan 10,5%.
Doordat de omzetbelasting met 2 procentpunt is toegenomen, betaal je voor een nieuwe telefoon van € 700 exclusief BTW 10,5% meer omzetbelasting.
Voorbeeld hypotheekrente
Stel dat je een aflossingsvrije hypotheek hebt van € 250.000 met een jaarlijkse rente van 5,3%. De jaarlijkse rente die je dan betaalt is € 13.250.
Als de looptijd van de hypotheek 20 jaar is, betaal je in totaal € 265.000 rente.
Stel dat de rente twee jaar later met 1,2 procentpunt is gedaald. De nieuwe rente is na twee jaar 5,3 – 1,2 = 4,1%. Je kunt er nu voor kiezen om je hypotheek over te sluiten tegen het nieuwe lagere tarief. Wanneer je dat doet, betaal je de overgebleven 18 jaren geen € 13.250 rente per jaar, maar € 10.250.
Dit scheelt € 13.250 – € 10.250 = € 3.000 per jaar. Je bespaart over 18 jaar €54.000.
Stel nu dat de rente na twee jaar niet met 1,2 procentpunt, maar met 1,2% is gedaald. Het rentepercentage is na twee jaar 5,24%.
De conclusie is dat een procentuele daling van 1,2% op een hypotheekrente van 5,3%, zorgt voor een daling van 5,3 – 5,24 = 0,06 procentpunt.
Voorbeeld AEX-index
Stijgingen en dalingen van beurskoersen worden altijd in procentpunten weergegeven. De AEX-index had bij de oprichting in 1983 als beginstand 100. Iedere verandering van de index werd daarna in procentpunten uitgedrukt. De meeste beursanalisten en beleggers spreken van punten, maar ze bedoelen eigenlijk procentpunten. In september bereikte de AEX-index, met 703,18 punten, de hoogste stand ooit. De stand was 603,18 procentpunt hoger dan de beginstand in 1983.
Stel dat de beurskoers 280 is. En de koers stijgt met 3 procentpunten naar 283. De procentuele stijging is dan 1,1%.
