Benzine, bier, bank of biefstuk. Dit zijn voorbeelden van producten die dagelijks door consumenten worden gekocht. Voor deze producten in de winkel liggen, hebben ze een lange reis met veel tussenstations achter de rug. In een bedrijfskolom worden alle stappen van begin- tot eindstation weergegeven. Van grondstof tot consument.
Definitie Bedrijfskolom
Een bedrijfskolom is een schematisch overzicht van alle stappen die een product doorloopt. Het schema start bij de oerproducent van grondstoffen en eindigt bij de detailhandel waar het als eindproduct aan de consument wordt aangeboden.
Uitleg Bedrijfskolom
Bovenin de kolom staat de grondstof en onderaan staat de consument. In alle stappen ertussen wordt de grondstof gedolven of geoogst, verhandeld, getransporteerd, verwerkt tot halffabrikaat (tussenproduct), verwerkt tot eindproduct, verkocht via een groothandel om uiteindelijk in de schappen te belanden van de detailhandel. In iedere stap wordt waarde toegevoegd.
De consument wordt ook weergegeven in de bedrijfskolom, maar maakt er geen onderdeel van uit. Dat komt omdat de consument zelf geen waarde meer toevoegt aan het product. Zie het begrip toegevoegde waarde voor uitleg.
Voorbeeld: Benzine
In dit dit voorbeeld start de bedrijfskolom bij het zoeken naar olie. Als een grote oliebron is gevonden, wordt een boorplatform geplaatst om de ruwe en nog onbewerkte product uit de grond te halen. Daarna wordt het via kilometerslange pijpleidingen getransporteerd naar een plek waar het wordt opgeslagen.
Voorbeeld: van olie tot benzine
Grote olietankers vervoeren de olie vervolgens naar een raffinaderij die het verwerkt tot onder andere benzine, diesel of smeerolie. Na raffinage wordt het eindproduct opgeslagen in grote opslagtanks waar het rustig wacht tot een eigenaar van een benzinestation, zoals Shell of Texaco, de brandstof koopt. Vervolgens wordt het eindproduct getransporteerd naar een benzinestation. Hier eindigt de bedrijfskolom. Het product is nu op de plek aangekomen waar een consument zijn auto kan tanken.
Voorbeeld: Wijn
De productie van wijn start bij de druiventeler. De teler brengt zijn druivenoogst voor verwerking naar de wijnmaker die de druiven kneust, perst, enzymen en suikers toevoegt en vervolgens in wijnvaten stopt. Na een tijd van rusten in de wijnvaten wordt de wijn gebotteld (in flessen gestopt) door een bottelaar. Vervolgens wordt de wijn verkocht aan groothandels. De groothandel verkoopt de wijn aan supermarkten, horeca en slijterijen waar de wijn door een wijnliefhebber of feestganger wordt gekocht.
Voorbeeld: van druif tot wijn
Voorbeeld: Vlees
Voorbeeld: van zaadje tot karbonaadje
Voorbeeld: IJzer
Voorbeeld: van ijzererts tot ijzer
Voorbeeld: Gas
Voorbeeld: van gasput tot gaspit
Gerelateerde begrippen
Een bedrijfskolom bestaat uit meerdere geledingen. Een geleding waar meerdere gelijksoortige bewerkingen worden verricht heet een bedrijfstak. Een Bedrijfskolom wordt korter door Integratie en langer door Differentiatie. Verder kunnen de volgende fases in een Bedrijfskolom worden onderscheiden: Upstream, Midstream en Downstream. In een bedrijfskolom loopt de goederenstroom van boven naar beneden en de geldstroom van beneden naar boven.
