Een belastingplichtige is iemand die belasting moet betalen. Die ‘iemand’ kan een particulier of een organisatie zijn. In economische termen kan een belastingplichtige zowel een natuurlijk persoon als een rechtspersoon zijn.
Aan wie ben je belastingplichtig?
Een belastingplichtige is belastingplichtig aan de Nederlandse overheid. Dit houdt in dat je verplicht bent belasting te betalen als de Tweede Kamer daartoe besloten heeft.
Als Nederlander kun je ook belastingplichtig zijn aan een buitenlandse overheid. Voorbeelden zijn als je een huis in het buitenland bezit of wanneer je producten import in een ander land. Een derde voorbeeld is als je in het buitenland een product koopt. In Amerika betaal je dan bijvoorbeeld VAT (value added tax), de Amerikaanse variant van BTW (belasting over de toegevoegde waarde).
In dit artikel richten wij ons verder op de belastingplicht in Nederland. Er zijn in Nederland verschillende overheidsorganisaties die belastingen heffen. Dit zijn:
Rijksoverheid
In Nederland is de Belastingdienst belast met het heffen en innen van belastingen voor de Nederlandse staat. De Belastingdienst schrijft vanuit haar functie belastingplichtigen aan om belasting te betalen of eerst belastingaangifte te doen. Voorbeelden van belastingen die een belastingplichtige aan de staat afdraagt zijn loonbelasting, omzetbelasting, vennootschapsbelasting en houderschapsbelasting (voorheen motorrijtuigenbelasting). De Belastingdienst verzorgt ook de douanebelastingen, zoals belasting over de invoer en uitvoer van goederen. Meer informatie vind je op de website van de Belastingdienst.
Gemeentes
Als belastingplichtige ben je niet alleen verplicht belasting te betalen aan de Belastingdienst. Ook Nederlandse gemeenten heffen en innen belastingen. Voorbeelden van gemeentelijke belastingen zijn de onroerendezaakbelasting (OZB), toeristenbelasting en hondenbelasting. Gemeentelijke belastingen voor bedrijven zijn o.a. precariobelasting, reclamebelasting en reinigingsrecht.
Waterschappen
Om ons te beschermen tegen alle invloeden van water zijn er waterschappen. Ook aan het waterschap ben je belastingplichtig. Voorbeelden van waterschapsbelasting zijn zuiveringsheffing en verontreinigingsheffing. Jaarlijks ontvangt je een aanslag van het waterschap of van een een organisatie die namens het waterschap belastingen heft en int. Als je wilt weten onder welk waterschap je valt, kun je op de website van de Unie van Waterschappen kijken.
Provincies
Tot slot heffen provincies ook belastingen. Het bekendste voorbeeld is de houderschapsbelasting (motorrijtuigenbelasting). Overigens wordt deze belasting niet door de provincies zelf geïnd, maar voert de Belastingdienst dit voor ze uit. Een ander voorbeeld van provinciale belastingen zijn milieuheffingen. De meeste provinciale milieuheffingen worden door waterschappen geïnd.
Belastingplicht, -aangifte en -aanslag
Als belastingplichtige betaal je een aantal belastingen op basis van een belastingaangifte. Voorbeelden zijn inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting. Steeds vaker is de belastingaangifte gedeeltelijk ingevuld door de belastingheffende instantie. Op basis van deze aangifte ontvang je een belastingaanslag. Op het moment dat je de aanslag hebt ontvangen, ontstaat een belastingschuld die weer vervalt op het moment dat aan de verplichting is voldaan.
Wanneer de belastingheffende instantie alle benodigde gegevens heeft, hoef je geen aangifte te doen. Je ontvangt direct per post een aanslag. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij de heffing van OZB en verontreinigingsheffing. Wanneer je als belastingplichtige het niet eens bent met de aanslag kun je hiertegen in bezwaar of beroep gaan.
Meestal moet de belastingschuld in eenmaal worden voldaan, maar in veel gevallen is het ook mogelijk om in termijnen te betalen.
Belastingplichtige en indirecte belastingen
In de bovenstaande voorbeelden betaal je belasting op basis van een aangifte. Misschien ben je er soms ook minder bewust van dat je belastingplichtig bent en dus belasting betaalt. Voorbeelden van dergelijke belastingen zijn omzetbelasting (BTW), accijnzen en toeristenbelasting . Je bent verplicht dit te betalen en je betaalt het iedere keer op het moment dat je een product of dienst afrekent bij een kassa. Deze belastingen worden indirecte belastingen genoemd.
