Pareto-principe

Het Pareto-principe wordt vaker de 80/20-regel genoemd en kent nog vele andere benamingen, zoals de 20/80-regel, de Wet van Pareto, het principe van de minste inspanning en het principe van het onevenwicht.

Dit principe is afkomstig van Italiaans wiskundige en econoom Vilfredo Pareto. In zijn publicatie Cours d’économie politique (Franstalig) uit 1906 stelt Pareto dat 80% van de Italiaanse economie wordt beheerst door 20% van de bevolking. Onderzoeker Joseph Juran ontdekte zo’n 30 jaar later dat deze regel op veel meer onderwerpen van toepassing is en veralgemeniseerde daarmee het Pareto-principe. Juran wordt daarom als de feitelijk grondlegger van dit principe beschouwd. Vilfredo Pareto stierf in 1923. Dit was nog voor Joseph Juran zijn principe veralgemeniseerde en het populair wordt onder de bevolking. Pareto heeft dus nooit geweten dat er een principe naar hem is vernoemd.

Definitie

In de meeste gevallen wordt de volgende definitie van Pareto-principe gebruikt: 80% van de uitkomsten wordt veroorzaakt door 20% van de oorzaken.

Er zijn ook nog andere definities in omloop die (bijna) op hetzelfde neerkomen, zoals 80% van de output komt voort uit slechts 20% van de input. Ook 80% van het resultaat komt voort uit slechts 20% van de inspanning en 80% van de beloningen komt voort uit slechts 20% van de investeringen worden vaak als werkdefinitie gehanteerd.

Voorbeelden

Een aantal voorbeelden van het Pareto-principe die betrekking hebben op de bedrijfseconomie en algemene economie:

• 20% van de bevolking bezitten 80% van de rijkdom in Italië (conclusie van Pareto in 1906).
• 20% van de werknemers verzorgen 80% van de totale productie (het principe van het onevenwicht).
• 20% procent van de aangeboden goederen en diensten leveren 80% van de totale omzet.
• In 20% van de tijd lever je 80% van je werkresultaten (het principe van de minste inspanning wanneer er vanuit wordt gegaan dat de juiste prioriteiten worden gesteld. Perfectioneren kost 80% van de tijd en levert slechts 20% van het uiteindelijke resultaat op).

Het Pareto-principe wordt niet alleen in (bedrijfs-)economische context gebruikt. Met een beetje fantasie stel je je eigen 80/20-regel op die van toepassing is op alledaagse onderwerpen:

• 20% van de kinderliedjes worden 80% van de tijd gezongen.
• 20% van de filmpjes op Youtube zorgen voor 80% van de bezoekersaantallen.
• 20% van de auto’s leggen 80% van alle door auto’s gemaakte kilometers af.
• 80% van de smartphone-eigenaren gebruiken slechts 20% van de mogelijkheden.

Uitleg Pareto-principe

In onderstaand filmpje wordt de 80/20-regel op eenvoudige wijze uitgelegd en worden nog meer voorbeelden gegeven.

Pareto-analyse

Het Pareto-principe wordt in de meeste gevallen gebruikt om prioriteiten te stellen. De meest populaire uitspraak is dat je in 20% van de tijd 80% van het resultaat bereikt. Door te analyseren welke bezigheden een snel resultaat opleveren, helpt dit bij het maken van de juiste keuzes. De Pareto-analyse helpt bij het stellen van prioriteiten in een bepaalde situatie waardoor efficiëntie in het oplossen van een “probleem” kan worden bereikt. Dat betekent niet dat de prioriteiten in een andere situatie weer anders zullen worden gelegd.

Wanneer je over een paar uur visite krijgt en je huis is een rotzooi, is het verstandig om na te denken over hoe je in zo weinig mogelijk tijd (20%) een zo groot mogelijk resultaat (80%) kunt bereiken. Je doet dus de “grote” dingen die weinig tijd kosten, zoals afwas in de vaatwasser, snel een stofzuiger door het huis, alle rotzooi van de tafel en doekje over de zichtbare dingen. De dingen die veel tijd kosten (80%) en niet onmiddellijk zichtbaar zijn voor de visite (20%), zoals het afstoffen van de plinten, de kasten uitruimen of je eigen slaapkamerkamer onder handen nemen, laat je dan achterwege.

Kritiek Pareto-principe

Er is nog nooit een verklaring gevonden voor het feit dat het Pareto-principe zo vaak opgaat. Daarmee is het een empirische wet (gegrond op basis van bevinding) die vaak als nagenoeg universeel wordt beschouwd. De verhouding van 80/20 moet niet letterlijk worden genomen en kan in de praktijk dus ook 30-70 of 18-92 zijn. Het verschilt per onderwerp en gaat vooral om het principe. De 80/20 regel is dus een versimpeling van de werkelijkheid.

Valkuil bij het hanteren van het pareto-principe is dat iemand de “magische verhouding” van 80/20 overal in gaat zien. Dit heet selectieve waarneming. Of de 80/20-regel voor een bepaald onderwerp daadwerkelijk opgaat, moet toch echt aan de hand van feiten worden vastgesteld. Zoals gezegd, het is een principe en geen wet. Bij de volgende beweringen kun je je afvragen of het pareto-principe wel van toepassing is:

1. 20% van de vrouwen dragen 80% van alle geproduceerde make up.
2. 20% van de melkkoeien in Nederland zorgen voor 80% van de totale melkproductie.
   
3. In 20% van de tijd schrijft een journalist 80% van zijn artikel.
4. 20% van de mannen scheert zich in 80% van de gevallen iedere dag.

Bij de eerste stelling kan het best zijn dat 50% van de vrouwen 70% van alle geproduceerde make-up dragen. Anders draagt een relatief klein percentage van de vrouwen wel heel veel make-up. Verder heeft niemand beweert dat de uitkomst van een pareto-analyse altijd 100 is. Voor wat betreft de melkproductie lijkt het eerder logisch dat 45% van de koeien 55% van de melkproductie verzorgen. Een koe die namelijk weinig melk produceert, zal een boer niet blijven melken. Het is daarom waarschijnlijker dat iedere koe ongeveer hetzelfde aantal liters melk per jaar levert.

En dan de journalist. Het kan best dat hij wel eens 80% van een artikel in 20% van de tijd heeft geschreven. Toch is het waarschijnlijker dat het per artikel verschilt hoe de verhoudingen liggen. Daarbij hangt het niet alleen van zijn dag af, maar ook van het onderwerp en zijn ervaring met schrijven. Tot slot de scherende mannen. Deze verhouding verschilt per land en modebeeld. De laatste jaren is in Nederland de baard weer in de mode, waardoor het scheerpatroon anders is dan 10 jaar geleden. Of de 80/20-regel opgaat is dus plaats en tijdafhankelijk.

Infographics 80/20-regel

Bekijk infographics over het pareto-principe op ons Pinterest-kanaal.