Allocatie van productiefactoren

De allocatie van productiefactoren wordt ook wel allocatie van middelen genoemd. Allocatie is een ander woord voor aanwending, toedeling, toewijzing of verdeling. De allocatie van productiefactoren is de wijze van toedelen van de productiefactoren kapitaal, arbeid, natuur en ondernemerschap over de productiemogelijkheden. Bij allocatie worden onder andere de vragen gesteld: voor welke goederen of diensten worden de productiefactoren ingezet, hoe worden de productiefactoren ingezet en wie neemt de beslissingen?

Definitie allocatie van productiefactoren

Allocatie van productiefactoren (of allocatie van middelen) is de wijze van aanwending van productiefactoren over de aanwezige productiemogelijkheden. Allocatie leidt tot de productie van goederen en diensten.

Voorbeelden allocatie van productiefactoren

Allocatie in een Bakkerij

Vragen die een bakker zichzelf bij de allocatie van productiefactoren stelt zijn bijvoorbeeld:

– Gebruik ik deze oven om brood of taarten te bakken? (productiefactor kapitaal)
– Zet ik deze werknemer in om krentenbollen te maken of volkorenbrood? (productiefactor arbeid)
– Gebruik ik het meel voor het maken van eierkoeken of witte bolletjes? (productiefactor natuur)
– Ga ik als bakker vandaag nadenken over uitbreidingsmogelijkheden of over mijn personeelsbeleid? (productiefactor ondernemerschap)

Allocatie in een Supermarkt

Vragen die een supermarktmanager zichzelf bij de allocatie van productiefactoren stelt zijn bijvoorbeeld:

– Gebruik ik deze koelingen om toetjes of vleeswaren in te zetten? (kapitaal)
– Zet ik deze werknemer in achter de kassa of laat ik hem vakken vullen? (arbeid)
– Gebruik ik dit stuk grond voor een extra parkeerplaats of plaats ik een flessenbak? (natuur)
– Ga ik als supermarktmanager vandaag nadenken over mijn reclameartikelen of over het werkrooster? (ondernemerschap)

Wanneer de bakker en de supermarktmanager hun keuzes hebben gemaakt, is er sprake van allocatie van hun productiefactoren. Zij hebben hun productiefactoren dan toegewezen aan de mogelijkheden die zij ter beschikking hebben.

Overheid en allocatie van productiefactoren

Het grootste deel van de allocatie van middelen gebeurt door de particuliere sector. Een econoom zal dan zeggen dat de allocatie van productiemiddelen in ons economisch stelsel grotendeels plaatsvindt via het marktmechanisme. In Nederland verloopt niet alles via het marktmechanisme. Ook de overheid is verantwoordelijk voor een deel van de toewijzing van de productiefactoren. Zo produceert de overheid zelf goederen en diensten, zoals dijken en onderwijs. Daarnaast oefent de overheid invloed uit op de allocatie van productiefactoren door bijvoorbeeld belastingen en maatregelen. Dit wordt de allocatiefunctie van de overheid genoemd.

Alternatief aanwendbare middelen en allocatie

In de voorbeelden hierboven zie je dat middelen op verschillende manier kunnen worden gebruikt. In de economie noemen we middelen die op verschillende manieren kunnen worden ingezet alternatief aanwendbare middelen. Omdat een middel alternatief (op verschillende manieren) kan worden aangewend (ingezet), dwingt dit tot het maken van keuzes. Het maken van de keuze om een middel op iets in te zetten heet allocatie.

Samenvatting

Bij de allocatie van middelen gaat het om welke keuzes je maakt (allocatie) wanneer je kijkt naar de mogelijkheden die je ter beschikking hebt (productiefactoren). Dit houdt in dat als je voor het ene kiest, je het andere moet laten. Wanneer je kiest uit wat mogelijk is, wijs je toe (alloceer je). Wanneer een bakker ervoor kiest om krentenbollen te produceren, dan zet hij de kennis, werknemers, machines en grondstoffen die hij ter beschikking heeft in op de productie ervan.

Gerelateerde begrippen

Wanneer alle productiefactoren op de meest efficiënte manier worden inzet, is sprake van een Pareto-optimum. Dit optimum is vernoemd naar de econoom Vilfredo Pareto, die als één van de grondleggers van de welvaartstheorie wordt beschouwd.