Een onderhandse lening is een lening die iemand zonder tussenkomst van een bank met bijvoorbeeld familie of vrienden afsluit. Dit betekent dat de geldgever (aanbieder) en de geldnemer (vrager) rechtstreeks met elkaar onderhandelen over de voorwaarden van het krediet. Hieronder vallen bijvoorbeeld de hoogte van de rente en de termijn waarbinnen de lening moet worden afgelost.
Wanneer een onderhandse lening?
Iemand die een eigen bedrijf wil beginnen en geen lening krijgt van de bank, kan misschien wel een onderhandse lening bij familie of bekenden afsluiten. Een ander voorbeeld is dat ouders in de toekomst van hun kinderen willen investeren door een studielening of een lening bij de aankoop van een woning te geven.
Voordeel van een onderhandse lening is dat de voorwaarden vaak soepeler zijn dan bij een bank. Een startende ondernemer die bij zijn ouders aanklopt, mag er waarschijnlijk langer over doen om de lening terug te betalen dan bij een bank. Verder kan het een voordeel zijn dat bij onderhandse leningen geen controle plaats vindt bij het Bureau Krediet Registratie (BKR).
Onderhandse lening en rente
Je mag bij een onderhandse lening nooit een te lage rente afspreken. De rente moet marktconform zijn. Dit betekent dat de rente niet te veel af mag wijken van de gemiddelde rente die je bij een bank of andere kredietverstrekker betaalt. Bij een te lage rente ziet de Belastingdienst de onderhandse lening als een schenking en moet je schenkbelasting betalen. Hier vindt u een overzicht van de huidige rentestand van een groot aantal commerciële kredietverstrekkers.
Wanneer de lening wordt gebruikt voor de aankoop of verbouwing van woning, wordt dit door de Belastingdienst gezien als hypotheekrente. Bij de belastingaangifte kan de betaalde rente onder het kopje hypotheekrenteaftrek worden opgevoerd als aftrekpost.
Voorbeeldcontract
Heeft u een onderhandse lening afgesloten en bent u op zoek naar een voorbeeldcontract? Een onderhandse overeenkomst kan ook mondeling worden gesloten. Een mondelinge overeenkomst is juridisch gezien ook een overeenkomst. Toch is het verstandig de gemaakte afspraken op papier te zetten om misverstanden te voorkomen. Wanneer ruzie ontstaat, hebben beide partijen weinig tot geen juridische bewijslast in handen.
Samen met juridische uitgeverij Justitia Omnibus hebben wij een voorbeeld leningsovereenkomst opgesteld die u kunt downloaden. Dit voorbeeldcontract is speciaal bedoeld voor leningen aan uw kinderen, familie of vrienden. Voor een klein bedrag heeft u juridische zekerheid en bespaart u de kosten een financieel adviseur of fiscaal jurist uit.
Beste Scholto,
Er is iemand in de familie van mij die €15.000 euro wilt lenen, welke minimale rente en welke maximale rente zou ik moeten hanteren zodat het belastingtechnisch voordelig is?
Bij voorbaat dank,
Herman
Bedankt voor het interessante artikel. Echter is er een ding dat ik niet helemaal begrijp. Hoe komt de belastingdienst erachter dat er een onderhandse lening heeft plaatsgevonden als geen van de twee partijen het meld. En vanaf welk bedrag is er spraak van een verplichte rente.
Als ik bijvoorbeeld 10€ of 100€ of 1000€ aan iemand leen, zou ik het dan ook theoretisch moeten melden en een rente afspraak moeten doen?
Hoi Scholto,
Ik wil een onderhandse lening aangaan met mijn ouders voor het aanschaffen van een auto. Volgend jaar kunnen ze weer 5000 euro schenken, kan ik dit dan van de lening afhalen? En is er een maximum aan de looptijd?
groet, Wouter
Beste Wouter,
Ten eerste is er geen maximum looptijd aan een onderhandse lening. Die spreek je onderling zelf af. Houd er rekening mee dat je een marktconforme rente hanteert. Anders ziet de Belastingdienst jouw lening als schenking aan je ouders. Helaas geeft de Belastingdienst geen richtlijn hiervoor, maar als je uitgaat van 6% rente zit je safe.
Ten tweede kun je op basis van een leningsovereenkomst op een zeker moment altijd besluiten om (een deel van) de lening kwijt te schelden. Als je dat netjes wilt doen, kun je dat vastleggen in een kwijtschelding schuld.
Tot slot moeten de jaarlijkse belastingvrije schenking aan de volgende voorwaarden voldoen.
Wellicht kun je advies inwinnen bij een financieel adviseur over de beste fiscale constructie, want ik ben geen fiscalist dus kan wat over het hoofd zien.
Kun je hier wat mee?
Beste Scholto Bos,
Ik wil lenen aan een vriendin voor 6 mnd. Nu vraag ik mij af of, wanneer ik in tussentijd een huis wil kopen en gebruik wil maken van het uitgeleende bedrag, ikzelf onderhands kan lenen tot mijn lening is terugbetaald. Doen hypotheekverstrekkers daar moeilijk over?
IK hoor u graag.
Mvg,
Ingrid
Beste Scholto,
Wat is het minimum aan rente wat ik moet rekenen bij een lening van 12.000 euro? Ik leen dit aan een vriend van me voor aanschaf van een auto.
Commerciele aanbieders schommelen rond de 4%, hoeveel mag ik daarvan afwijken m.b.t. de Belastingdienst? Alvast bedankt voor de moeite.
mvg Laurens
Beste Scholto Bos,
Ik vroeg mij af of het mogelijk is om voor mij, een student van 19 jaar, een onderhandse lening af te sluiten met een familielid uit het buitenland. Mijn opa zou mij een lening willen verschaffen voor de aankoop van een eigen woning.
Alvast bedankt.
Ja natuurlijk kan dat. Als je opa in Nederland belasting betaalt, kan hij de lening opvoeren in box 3 (mocht het een hypothecaire lening zijn, dan box 1). Als je opa in het buitenland belastingplichtig is, zul je uit moeten zoeken welke regels er voor dat specifieke land gelden.
Succes.
Er is een hypothecaire lening is en daarnaast een onderhandse geldlening bij ouders met maandelijkse aflossing voor een gedeelte van de verbouwing. Nu een jaar erna is het inkomen flink gestegen en willen we meer gaan verbouwen en graag dit via een extra tweede hypotheek. Gaat de hypotheekverstrekker de lening (niet via notaris en bkr geregistreerd) checken en zo ja meenemen in de berekening (laatste zal wel) of is het dan verstandiger de lening terug te betalen en/of als schenking te gaan verwerken? De jaaropgave kunnen we dan op die manier nog anders opstellen…
Beste Janien,
Dit is echt het verstandigste om met een financieel adviseur te bespreken en verschillende scenario’s door te laten rekenen.
Succes.
Scholto Bos, finler.nl
Beste Bos,
Ik heb eigenlijk dezelfde vraag als Dhr. Roodenburg.
Wij ( mijn zus en ik ) willen maandelijks een bedrag lenen aan mijn ouders zodat zij tot hun AOW in hun huis kunnen blijven wonen. ( Ze hebben een hele lage restschuld, maar hebben nu een te laag inkomen waardoor ze anders het huis moeten “opeten”.
Ik heb de volgende vragen:
*Bij verkoop van het huis komt de lening te vervallen en dient het bedrag betaald te worden. ( Is dit zonder aftrek van belasting mogelijk? )
* Bij het eventueel blijven zitten tot overlijden, komt dit bedrag dan vrij voor de erfenis en is er dus geen belasting op verschuldigd?
* Mijn ouders komen nu in aanmerking voor toeslagen heeft deze onderhandse lening daar geen effect op?
Ik verneem graag even? Kan ik u wellicht ook direct mailen?
Groet,
Marcel
Geachte,
Ik ben benieuwd naar de reactie van uw jurist op de vraag van de heer Roodenburg op 1 juni 2017.
Verder ben ik benieuwd of je de voorwaarden van een onderhandse lening na enige tijd mag veranderen ( wanneer je dat vooraf in de overeenkomst hebt gezet , dat dat zou kunnen met wederzijdse toestemming) van een onderhandse lening die direct opeisbaar is naar een niet direct opeisbare lening?
Geachte heer Strating, Beste Wouter,
Ik heb het opgezocht. In artikel 3 van onze leningsovereenkomst voorbeeld heb je de mogelijkheid om de rente na een bepaalde periode te herzien. In artikel 5 neem je eisen op over de looptijd, opeisbaarheid en aflosbaarheid. Hierin kun je eenvoudig een clausule opnemen over het herzien van de afspraken na een bepaalde tijd.
Voor wat betreft de vraag van de heer Roodenburg gaat dit met de erfenis eigenlijk vanzelf. Er wordt een onderhandse leningovereenkomst met de ouders gemaakt. Komen de ouders te overlijden dan ontstaat er een vordering op de boedel. Die moet dan eerst terugbetaald worden. Pas daarna is het restant de erfenis. Het is het meest verstandig om ieder jaar een overzicht van de openstaande lening en de betaalde rente op te stellen.
Met vragen kun je mij mailen of bellen: 070 213 6866.
MvG, Scholto Bos
Ik heb een vraag: ik heb een onderhandse lening van 60.000 euro die ik heb gebruikt voor de aanschaf van een woonboot. Nu moet deze verbouwd worden voor ongeveer 120.000 euro waar ik een hypotheek voor wil aanvragen. Is dit mogelijk? Ik krijg namelijk de indruk van niet…
Beste Mechteld, dat kan en dat gebeurt veel vaker. Bijvoorbeeld als iemand een huis koopt met een hypothecaire lening van een bank en deels een lening van ouders. Ga gewoon naar een hypotheekadviseur of je bank en vraag wat de voorwaarden zijn.
Beste
Mag men bij een lening onderhands 6000 euro 1 % rente vragen en 20 euro per dag boete vragen waardoor men 82 % er bovenop heb ontvangen plus incassokosten.
Is dit wettelijk toegestaan.
Beste Sylvie, Waarom zou je dat willen of is je dat overkomen?
Beste,
Mag de onderhandse lening verrekent worden met onder meer de huur. ( ik heb geld uitgeleend en tegelijkertijd huur ik van de ontvanger een appartement).
En zo ja is dat voor of na calculatie van de ongeveer 6% rente?
Bedankt
Beste Kuna,
Nee, nooit verrekenen. Het zijn twee aparte contracten, dus ook twee aparte geldstromen. Je moet het bij de belastingopgaaf ook apart opgeven.
Hi,
Welk jaar is dit artikel gepubliceerd?
Met vriendelijke groet,
Lennard de Best
Beste Lennart, dit artikel wordt regelmatig bijgewerkt. Alles is dus up-to-date.
Ik heb met een omgedraaide constructie te maken. Mijn ouders, beiden 90 jaar, wonen in een eigen huis met nauwelijks hypotheek. Waarde ca. €150.000. Zij hebben op dit moment alleen aow. Daarom leen ik hun maandelijks een bedrag dat later het liefst verrekend wordt met de erfenis. Hoe regel je dat zonder problemen met de erfenis?
Beste Robert, ik zet je vraag uit bij onze jurist. Je krijgt z.s.m. antwoord per mail. (UPDATE: 17.45 u.: ik heb je geantwoord per mail. Controleer evt. je spam box omdat je gmail hebt.)
U schrijft als er te lage rente berekent wordt ziet de belastingdienst dit als een schenking en geen lening. Ziet de belastingdienst dan het hele bedrag van de lening als schenking of slechts het deel van de te weinig berekende rente?
Beste Cees, altijd het gehele bedrag. Anders zouden veel mensen een lage rente meenemen als ingecalculeerd risico. MvG, Scholto Bos
Diegene die de onderhandse lening heeft verstrekt, moet die belasting betalen over de ontvangen rente?
Beste Mar,
Het antwoord is simpel. U hoeft over de ontvangen rente niet apart belasting te betalen en die hoeft u dus ook niet in uw aangifte te vermelden.
MvG,
Scholto Bos
Is een onderhandse lening (koopwoning) een vermogensopbouw? Je leent toch geld, dan heb je toch schuld die je moet afbetalen?
Beste heer Bartels, als u degene bent die de lening verstrekt, dan stelt u een deel van uw vermogen ter beschikking. Het geld dat u heeft uitgeleend valt daarom onder uw vermogen in Box 3. Voor degene die van u leent geldt de onderhandse lening vanzelfsprekend niet als vermogen, maar als schuld. Is dit zo helder?
Wat ik graag zou willen weten is hoe je de marktconforme rente bepaald. De belastingdienst kan hiervoor geen enkele regel geven, en verwijst mij naar het regionale belastingkantoor waarbij het antwoord binnen 2 maanden zal komen. Dat is niet reëel als je bezig bent met de koop van een huis, dat kan niet 2 maanden uitgesteld worden.
Ik kom tegen dat het 1,5 % mag afwijken van de nu gerekende rente op hypotheken, maar ik kom ook tegen dat het minimaal 6% moet zijn.
Kunt u mij hier meer over vertellen?
Beste Jane, die vraag krijgen wij vaker. Nog geen drie jaar geleden heb ik zelf een onderhandse lening gesloten. In overleg met de financieel adviseur en de notaris is er een rentebedrag van 6% vastgesteld. Op dat moment was de marktrente onder de 4%. Beiden gaven onafhankelijk van elkaar aan dat een rente hoger dan 6% niet wordt toegestaan bij de jaarlijkse hypotheekrenteaftrek. Ik heb hun advies overgenomen en tot dusver geen opmerkingen van de belastingdienst gehad.
Wil je het zeker weten? Bel een notaris of een hypotheekadviseur van vereniging eigen huis. Financieel adviseurs van banken weten het vaak niet (onderhandse leningen is hun business niet).
Groeten en succes met de aankoop.
Bedankt voor het verhelderend artikel. Echter heb ik nog wel een vraag in de volgende situatie. Ik betaal de restschuld van mijn partner aan de notaris. Mijn partner betaalt mij per maand dit bedrag terug. Is een rente dan ook wettelijk verplicht?
In afwachting van uw reactie.
Beste Gerard, De Belastingdienst vindt dat je een marktconforme rente moet rekenen over een onderhandse lening, omdat er volgens de Belastingdienst anders sprake is van een schenking. Over een schenking moet je schenkbelasting betalen. Deze schenkbelasting is altijd hoger dan de rente over een onderhandse lening. Een renteloze onderhandse lening kan dus wel, maar de Belastingdienst ziet dat als een schenking en niet als een lening. In jouw geval kan dat dus nooit uit.
Voor meer informatie adviseer ik je naar financieel expert te gaan. Bedankt voor je reactie.